Paula (67) geeft al haar hele leven mantelzorg: ‘Het breekt mijn hart als ze zegt ‘Mama, straks ben ik alleen''

Met een grote glimlach vertelt ze over haar leven als mantelzorger. Toch staat het leven van Paula Veenendaal al decennialang op z’n kop. Ze ondersteunde haar moeder met dementie en verzorgt nu haar dochter, die een complexe beperking heeft, en haar man, die herstellende is van meerdere herseninfarcten. Hoe ze dit volhoudt? 'Kleine rustmomentjes houden me op de been.'

Ze praat er luchtig over, bijna alsof het vanzelfsprekend is, maar de belasting die Paula (67) uit Amerongen al decennia draagt als mantelzorger, is indrukwekkend. 'Ik zag mijn moeder dementeren en heb mijn vader daarin zo veel mogelijk ondersteund. Bijna iedere dag was ik bij haar toen ze in een tehuis woonde. Dat vond ik gewoon mooi.'

Wat begon als hulp voor haar ouders, groeide uit tot een leven dat in het teken staat van zorg voor anderen. 'Onze jongste dochter, Annemarie, heeft een complexe beperking. Hoe ouder ze wordt, hoe meer zorg ze nodig heeft. Ik breng haar veel naar therapieën. Zo ga ik mee naar het ziekenhuis als ze bijvoorbeeld aan huidkanker wordt geopereerd.'

De zorg groeit mee

Of dat nog niet genoeg is, zorgt Paula ook intensief voor haar man, die drie herseninfarcten kreeg. 'De tweede was het heftigst. Hij kon niet meer praten en was aan één kant volledig verlamd. Hij heeft maanden in een revalidatiecentrum gezeten. Toen hij hoorde dat hij niet meer mocht werken, had hij er zo veel moeite mee.'

Inmiddels is hij fysiek hersteld, maar blijft hij afhankelijk van de hulp van Paula. 'Zijn kortetermijngeheugen werkt niet goed meer en prikkels komen tien keer zo hard binnen.'

Mantelzorg is niet voor iedereen

Dat mantelzorg niet niks is, bewijzen recente cijfers van de GGD: één op de vier mantelzorgers in de provincie Utrecht voelt zich zeer zwaar belast. Paula geeft toe dat mantelzorg niet voor iedereen is weggelegd.

'Het zit in je', zegt ze met een grote glimlach. 'Ik ben iemand die graag voor anderen zorgt. Natuurlijk heb je soms een dag dat je denkt: waarom? Dan ben je moe of heb je slecht nieuws gehad. Maar ik denk altijd: we hebben zo veel mooie jaren gehad samen, ik klaag niet.'

‘Iedere dag is een nieuwe dag’

Een typische dag voor Paula bestaat uit veel regelen, begeleiden en praktisch helpen. „Annemarie begint al vroeg met appjes sturen over hoe de nacht is gegaan. In de ochtend ga ik naar haar toe om de dag door te nemen en haar te helpen met wat ze aan moet trekken: voor haar is iedere dag een nieuwe dag en telkens weer lastig. Ik ga met haar langs artsen en ziekenhuizen. Mijn man heeft ook zijn zorgmomenten. Hij gaat soms naar de dagbesteding en dan breng en haal ik hem. En ja, dan kook je ook nog, doe je het huishouden en probeer je even adem te halen.”

Ze wil anderen die aan mantelzorg beginnen, meegeven dat het belangrijk is om op jezelf te passen. 'Toen mijn kinderen klein waren, zette ik ze even in de box om rustig een kop koffie te drinken. Dat koffie drinken doe ik nog steeds. Kleine rustmomentjes houden me op de been.'

Gezondheid onder druk

Toch merkt ze dat haar gezondheid soms onder druk staat. Sinds vorig jaar heeft ze een vernauwing in haar hart. Haar dochter Annemarie maakt zich dan ook zorgen over de toekomst. 'Ze denkt vaak na over later. ‘Mama, als jullie weggaan, dan ben ik alleen’, zegt ze dan. Dat breekt mijn hart. Er komt een moment dat ik er niet meer ben om voor haar te kunnen zorgen, dan moet ik het stokje volledig doorgeven. Dat vind ik lastig.'

Paula probeert vooral te leven in het nu. 'Je moet voor morgen niet te veel plannen. Dat werkt niet in onze situatie. Pluk de dag en zorg ervoor dat je de kleine dingen waardeert. Daar haal ik mijn kracht uit', glimlacht ze.